Rusya ve Ukrayna Arasında İstanbul Görüşmeleri Ateşkes ve Barış Anlaşmasını Gündeme Getiriyor

Rusya ve Ukrayna arasında iki yıl sonra İstanbul’da doğrudan görüşmelerin yapılmasının ardından olası ateşkes ve barış anlaşmasına ilişkin diplomatik çabalar yoğunlaşırken, ABD ve İngiliz medyası Moskova’nın askeri harekâtın boyutlarını genişleterek sahadaki avantajını kuvvetlendirmeye çalışacağını iddia ediyor. Amerikan Washington Post (WP) ve İngiliz Financial Times’ta (FT) yer alan haberlere göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın Moskova üzerindeki baskıyı arttırmaya yönelik net bir sinyal vermemesi üzerine Rusya büyük oranda tıkanmış cephede yeni çatışma hatları oluşturarak Ukrayna’nın direncini kırmaya hazırlanıyor.

İki Alan Da Tıkandı

Her iki gazeteye de konuşan uzmanlar, hem cephede hem de diplomasi masasında oluşan tıkanıklığa dikkat çekiyor. Moskova yönetimi kapsamlı bir barış anlaşması için görüşmelere hazır oldukları söylemini yinelese de Ukrayna’nın dört bölgesinin Rus toprağı olarak tanınması, Ukrayna’nın silahsızlandırılması ve NATO’ya alınmaması yönünde taahhüt verilmesi gibi Kiev ve Batı’nın şiddetle karşı çıktığı taleplerinden geri adım atmıyor. Bu durum diplomatik girişimlerde somut bir ilerleme yaşanmasını engelliyor. Uzmanların değindiği bir diğer nokta da bin kilometrenin üzerindeki cephe hattında Rusya’nın ilerleyişinin neredeyse durma noktasına geldiği. Savaşın bir süredir toprak kazanımı sağlamayan, uzun mesafeli dron ve füze saldırılarıyla devam ettiğini vurgulayan uzmanlar, bir yandan da Rusya’nın çok küçük kazanımlar için çok büyük zaiyatlar verdiğine dikkat çekiyor.

Sumi ve Harkiv Hedefte

Uzmanlar, ABD’nin Ukrayna’ya verilecek destek konusundaki dalgalı tavrıyla birlikte Rusya’nın söz konusu düğümü çözmek ve sahadaki avantajlı durumunu netleştirmek amacıyla yeni bir saldırı dalgası başlatacağı görüşünde. Rus ordusunun hedefindeki iki bölge ise Sumi ve Harkiv olacak. İngiliz Sky News gazetesi, Rus ordusunun Harkiv sınırına 50 bin kişilik askeri güç konuşlandırdığı haberlerini geçerken, geçen hafta Ukrayna birliklerinden geri alınan Rusya’nın Kursk bölgesine yaptığı ziyarette Kursk valisinin “Sumi’ye girilmesi gerektiği” yönündeki sözlerini şaka yollu onaylayan Rusya lideri Vladimir Putin olası bir saldırının sinyalini vermiş oldu. FT’ye konuşan Ukraynalı bir diplomat da İstanbul görüşmeleri sırasında Rus heyetinin Moskova’nın sunduğu mevcut şartlarda anlaşma yapılmaması halinde “Sumi ve Harkiv’i de kaybedecekleri” tehdidinde bulunduğunu aktarıyor. Putin’in perşembe günü yaptığı başka bir açıklamada “Ukrayna sınırında tampon bölge oluşturacaklarını” söylemesi de Rusya’nın cephe hattını genişletmeye yönelik bir hazırlık içinde olduğu yönünde yorumlandı.

‘Moskova’nın Vakti Yok’

Öte yandan WP’ye konuşan bazı uzmanlar, Rusya’nın elinin çok güçlü olmadığı ve sahada gerçek bir avantaj sağlayabilmek için bu yıl sonuna kadar vakti olduğu görüşünde. Yıllık 200 tank üretme kapasitesi olan Rus ordusunun Sovyetler döneminden kalan stoğunu büyük ölçüde erittiğini belirten uzmanlar, Rusya’nın büyük zaiyatlar vermelerine neden olan askeri stratejisini sürdürdüğüne dikkati çekerek gelecek yıl itibarıyla Rusya’nın mekanize birlik gücünün, buna bağlı olarak ilerleme kapasitesinin büyük yara alacağını savunuyor. Ancak cepheye yeni asker gücü çekmekte zorlanan Ukrayna ordusunun kendi içinde yaşadığı sorunlar, olası Rus ilerleyişini engelleme yolundaki en önemli engel olarak görülüyor.

Bakan Fidan Moskova’da

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un daveti üzerine bugün ve yarın Rusya’yı ziyaret edecek. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından kabul edilecek Bakan Fidan, Rus mevkidaşı Lavrov ile de görüşecek. Dışişleri Bakanı Fidan’ın 16 Mayıs’ta İstanbul’da gerçekleşen Rusya-Ukrayna müzakerelerinde, Rusya heyetine başkanlık eden Devlet Başkanı Yardımcısı Vladimir Medinski ile Savunma Bakanı Andrey Belousov dahil olmak üzere, diğer üst düzey Rus yetkililerle de ikili görüşmeler gerçekleştirmesi planlanıyor.

Gündemde Ukrayna

Fidan’ın, Türkiye’nin Rusya-Ukrayna savaşında adil ve kalıcı bir barışın sağlanmasına olan bağlılığını vurgulaması beklenen görüşmelerde, daha önce 2022’de ve 16 Mayıs’ta olduğu gibi tarafların bir araya geleceği müzakerelerde Türkiye’nin kolaylaştırıcı rolü kapsamında üzerine düşeni yapmaya hazır olduğunu yinelemesi, ayrıca Suriye, Gazze ve Güney Kafkasya dahil bölgesel ve uluslararası meselelerde görüş alışverişinde bulunması bekleniyor.

Esir Takası Tamamlandı

Rusya ile Ukrayna arasında İstanbul’daki barış müzakerelerinde kararlaştırılan esir değişimi, 303 askerin daha karşılıklı olarak takas edilmesiyle dün tamamlandı. Rusya Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Ukrayna tarafından serbest bırakılan askerlerin Belarus’a geçtiği ve bu ülkeden Rusya’ya nakillerinin gerçekleştirileceği belirtildi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski de Telegram hesabından yaptığı açıklamada, Rusya ile karşılıklı olarak 303 esir askerin daha takas edildiğini belirterek, “Türkiye’de mutabakata varılan 1000’e 1000 esir değişimi tamamlandı” ifadelerini kullandı.